21 Ocak 2025 tarihinde Bolu Kartalkaya’da bulunan Grand Kartal Otel’de meydana gelen yangın hakkında İMO Ankara Şubesi Yönetim Kurulu tarafından bir değerlendirme raporu yayımlandı. Yaklaşık 17.000 m² kullanım alanına sahip bina, tamamen yanarak kullanılamaz hale geldi ve 78 vatandaşımız hayatını kaybetti. Bu rapor; olayın sebeplerini, binanın yapısal ve sistemsel eksikliklerini incelemek ve kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla hazırlandı.
TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Şube Yönetim Kurulu tarafından yayınlanan raporda, “Bakanlık denetlemesinde neden yangınla ilgili hiçbir kusur bulamadı? Belediye kendi sorumluluğu olmasa dahi bulduğu eksikleri bildiremez miydi? (Bu akış içinde insanın aklına bildirseydi bir şey değişir miydi sorusu da geliyor.) Piyasa koşullarında yangın uygunluk raporu verebilen firmalar denetleniyor mu? Parasını işvereninin ödediği bir İSG sistemi ülke gerçekleriyle örtüşüyor mu?” sorularına cevap arandı.
Yangının başlama ve yayılma seyrinin incelendiği raporda şu eksiklere vurgu yapıldı:
Yangın Güvenlik Sistemleri Eksiklikleri:
- Yangın algılama sisteminin mevzuata uygun olmaması ve devreye girmemesi
- Duman dedektörlerinin çalışmaması
- Acil durum butonlarının çalışmaması
- Acil durum aydınlatma sisteminin yetersiz, aydınlatma araçlarının bataryalarının boş olması
- Yönlendirme işaretlerinin yetersiz olması
- Yangın dolaplarındaki su bağlantılarının yetersiz olması
Yapısal ve Sistemsel Eksiklikler:
Yangın Merdivenleri: Kaçış merdivenlerinde mevzuata aykırı olarak elektrik şaftı, pano ve baz istasyonu gibi unsurlar yer almaktadır. Bu unsurlar eriyerek merdiveni kullanılmaz hale getirmiştir. Ayrıca yangın kapıları panik barlı, kendiliğinden kapanan, 90 dakikaya kadar yangına dayanıklı ve basınçlandırılmış (dumansız) olması gerekirken ahşap çerçeveli ve normal kolludur. Yangın sonunda da çoğunun tamamen yandığı görülmektedir. Ayrıca merdiven sahanlıklarından personel odalarına geçiş sağlandığı görülmektedir.
Yağmurlama Sistemi: Mevzuat gereği zorunlu olmasına rağmen bina genelinde yangın yağmurlama (sprinkler) sistemi bulunmamaktadır. Ayrıca yangın dolaplarına su sağlayan sistemde gerekli pompaların eksik olduğu tespit edilmiştir.
Asansörler: Otelde toplam beş adet asansör bulunmaktadır ve bunlardan bir tanesi panoramik (cam kaplama) asansördür. Bu beş adet asansör, yangın algılama ve uyarı sistemine entegre edilmemiştir.
Denetim Sistemi Eksiklikleri: Bakanlık denetimlerinde yangın güvenliği ile ilgili herhangi bir kusur bulunmamıştır. Belediye başvurusu By-Pass edilen bu örnekte olduğu gibi kamu dışında da bazı firmaların denetim ve/veya belgelendirmeye dair yetkileri bulunduğu bilinmektedir.
İş sağlığı ve güvenliği (İSG) sisteminin etkinliği, bağımsızlığının sağlanmasıyla mümkündür. İSG birimlerinin, işletme sahiplerinden ya da ticari baskılardan etkilenmeden görevlerini yerine getirebilmesi için bağımsız bir yapıya sahip olmaları kritik önem taşımaktadır.
Bu bağımsızlık, eksikliklerin açıkça tespit edilip giderilmesini ve denetim mekanizmalarının şeffaf işlemesini sağlar.
Piyasada faaliyet gösteren kalite yeterlilik kurumlarının güvenilirliği de yine aynı gerekçelerle sorgulanması gereken alanlar arasında yer almaktadır. İnsan hayatını direkt ilgilendiren bu ve benzeri konular için bağımsız denetim mekanizmaları kurulması gerekmektedir.
